MASTERCLASS SYSTEEMDENKEN VOOR DUURZAME INNOVATIE

Leid jij een project of onderneming waarbij de transitie naar een duurzame samenleving voorop staat? 

Misschien probeer je jouw eigen organisatie of sector te verduurzamen en loop je aan tegen het bestaande organisatiesysteem. Of probeer je met jouw start-up het voedselsysteem te veranderen?

Of je je nu inzet voor je eigen start-up of project, het verduurzamen van de bouwsector of poogt materiaalkringlopen te sluiten voor een tapijtfabrikant: je zult profijt hebben van het ontwikkelen van een systeembril. In deze Masterclass leer je systeemdenken door het gewoon te doen.

Systeemdenken: meer dan de som der delen

Als je wil snappen waarom banken het zo moeilijk vinden om bonussen af te schaffen, waarom er in je familie zo vaak ruzie is of hoe je jouw organisatie kan verleiden om harder in te zetten op verduurzaming, heeft het niet zoveel zin om alleen naar specifieke onderdelen te kijken: ‘het gedrag van je oom’, ‘de aard van een bankier’, ‘de visie van de directie’.

Ook al begrijp je precies wat de afdelingen productontwikkeling, marketing en productie doen; je begrijpt daarmee nog niet hoe jouw organisatie als geheel functioneert. En als je alles weet van de gassen zuurstof en waterstof, zal je nog niet de unieke eigenschappen kunnen voorspellen van het water dat ze samen vormen: de manieren waarop water druppelt, straalt, stroomt en stoomt, uitzet en drijft
bij bevriezing. 

Op het moment dat losse elementen samen een systeem, een eenheid vormen, ontstaat er iets wezenlijks nieuws, dat eigen kwaliteiten heeft. De ‘spirit’ van een succesvol hockeyteam, het geluid van de Rolling Stones, de uitstraling van een persoon, de rijke opbrengst van een voedselbos.

Incidenten wijzer op dieperliggende structuren

In de westerse wetenschap zijn we heel goed geworden in het analyseren van specifieke onderdelen: een cel, de marketing functie van een organisatie, de bougie van een auto. Deze manier van kijken blijkt echter ontoereikend om een groeiend aantal uitdagingen in de wereld om ons heen te begrijpen en op te kunnen lossen

Systeemdenkers hebben geleerd niet alleen de onderdelen te zien maar ook weer naar het geheel te kijken en de dynamiek tussen onderdelen. Ze lezen de krant en nemen een organisatie onder de loep door niet alleen op incidenten te focussen, maar te zoeken naar patronen die daaraan ten grondslag liggen en naar een diepere structuur die deze incidenten veroorzaakt.

Systeemdenken: een nieuwe taal leren

Denken in systemen is niet moeilijk: er zijn steeds meer basisscholen die kinderen leren systeemdenken om de werkelijkheid beter te begrijpen. Maar het vereist wel oefenen. Systeemdenken is alsof je jezelf een nieuwe taal leert: je maakt jezelf nieuwe woorden en grammaticaprincipes eigen die je helpen om de samenhang en dynamiek in de wereld om je heen gemakkelijker te beschrijven en te doorgronden.

Begeleider

Martine Verweij is adviseur duurzaamheid en innovatie en gecertificeerd bij het ISEE-systems instituut. Zij werkt in de praktijk aan complexe duurzaamheid uitdagingen vanuit de principes van het systeemdenken en wil haar enthousiasme over deze manier van werken op andere professionals overbrengen: ‘systeemdenken is niet ingewikkeld en wel heel effectief, vooral als je dit met meerdere stakeholders samen doet.’

In deze Masterclass gebruikt Martine voornamelijk materiaal van het ISEE en van Donella Meadows, auteur van o.a. de boeken Limits to Growth en Thinking in Systems en casuïstiek uit eigen praktijk.

Keuze voor casuïstiek

Tijdens de training wordt alle deelnemers gevraagd een casus in te brengen. In tweetallen beslissen deelnemers aan het begin van de ochtend met welke casus gedurende de dag gewerkt wordt.

Programma

Kennismakingsronde en introductie ‘casuïstiek’ deelnemers

• Korte introductie systeemdenken
• Een systeembegrip van de eigen casus – stap 0 t/m 3:
  1. Incidenten beschrijven
  2. Patronen ontdekken
  3. Onderliggende structuren analyseren

Lunch*

• Een aantal duurzame systeemarchetypes geïntroduceerd
• Reflectie: wat zijn de raakvlakken met de gekozen casus?
• Een systeembegrip van de eigen casus – stap 4:
  • Interventies ontwikkelen op systeemniveau. Welke interventies zijn mogelijk? Welke interventies hebben tot nu toe gewerkt en welke niet? Is te begrijpen waarom? Welke interventies zijn de moeite om uit te proberen?

Afronding

Wat levert de masterclass op?

• Je leert een duurzaamheid casus doorgronden vanuit systeemperspectief in 4 stappen:

1. Incidenten beschrijven
2. Patronen ontdekken
3. Onderliggende structuren analyseren
4. Interventies ontwikkelen

• Je maakt kennis met een aantal ‘systeemarchetypes’, die eenvoudig te relateren zijn aan duurzaamheidsuitdagingen en relateert deze vervolgens aan de eigen casus.
• Je ontwikkelt ideeën voor effectieve interventies in een duurzaamheidscasus.
• Je wisselt ervaringen uit met andere professionals die bezig zijn met complexe uitdagingen op het gebied van duurzaamheid.

Voor wie?

Professionals die bezig zijn met complexe, multidisciplinaire organisatie- en duurzaamheid vraagstukken.

Bijdrage aan de kosten

Deze training is opgezet volgens het principe van waardebepaling achteraf. Oftewel: bepaal zelf wat de dag je waard was (in €, contacten, projectideeën, et cetera). Voor ZZP’ers en of professionals werkzaam bij een organisatie is het mogelijk achteraf een factuur te ontvangen voor het bedrag dat het u waard was.

Martine Verweij, over waardebepaling achteraf

Dit principe vind ik ‘eerlijker en creatiever’. Jij bepaalt wat je de dag, de voorbereiding en nazorg waard vond en bedenkt wat jij je kan veroorloven / wat jij te bieden hebt aan ‘tegenwaarde’.

Inschrijven

Inschrijven kan door een e-mail te sturen naar verweij@greenbridges.nl. Indien er plek is, ontvang je een bevestiging. Schrijf je voor 10 november in voor de masterclass van 13 november.

Voorbereiding

Als deelnemer word je vooraf gevraagd om na te denken over een praktijk-casus die tijdens de training behandeld kan worden. Hiertoe ontvang je een casus-template die je dient in te vullen en mee te nemen. Ook krijg je uiterlijk 10 dagen van tevoren een digitale leesmap toegestuurd met een inleidende tekst.

Voorwaarden

Als je onverhoopt je deelname moet annuleren, kan je een andere deelnemer aandragen die in plaats van jou de Masterclass wil bijwonen. Lukt dit niet, dan zullen wij 150 euro in rekening brengen. Als je om gezondheidsredenen kort van tevoren niet kan dan verzoeken wij  je contact op te nemen voor overleg.

---

Referenties

Wij stimuleren je om ervaringen van eerdere deelnemers te benutten bij de beslissing om wel of niet deel te nemen. Daartoe brengen we je graag in contact met eerdere deelnemers. Stuur daartoe een e-mail naar: verweij@greenbridges.nl

Enkele getuigenissen: 

Het samenwerken, echt aan de slag gaan, vond ik prettig, want dan leer je het pas echt.

Ook het feit dat er van te voren info was opgestuurd dat je had moeten lezen vond ik echt goed. Hierdoor ga je er niet blanco in en snap je meteen de slides die worden gebruikt.

Hubert Spruijt, Transition Talents

Dit was voor mij de juiste informatie op ’t juiste moment in mijn ontwikkeling gebracht door de juiste persoon in de juiste omgeving. Tegelijkertijd: volgens mij is dit op alle momenten een waardevol iets. Ik voel mij verrijkt: mijn ogen zijn geopend voor een gehele nieuwe manier van kijken. De trainer had een fijne, ongedwongen stijl. Cool en inspirerend.

Felix van Gemen, van Gemen Strategie, Energiesprong

De trainer heeft bijgedragen aan mijn leerproces door op een rustige en laagdrempelige manier de theorie te introduceren. Vooral het creëren van een setting waarin de aanwezigen zich kwetsbaar kunnen opstellen, heeft bijgedragen aan mijn leerproces. Op die manier ga je met z’n allen door een proces heen.

Pieter Blok, Squarewise

Systeemdenken inspireert mij om de verbinding te blijven zoeken, ook als dit in complexe en dynamische projecten soms moeilijk is. Het is een fijne combi van theoretisch inzicht en concrete handvaten die helpen weer beweging te krijgen in situaties die vast lijken te zitten.

Ik vond de training een prettige combinatie van uitleg, theorie, inzicht krijgen en concrete handvaten voor actie en het zelf kunnen toepassen (in werkboek en hand-out en door het in de loop van de dag een keer uitvoeren van de stappen).

Gerriette Mollink, Alliander

*Lunch: wordt voor gezorgd