North sea energy lab

Het North-Sea Energy Lab – doe mij ook zo’n lab!

20 december 2017

Door Martine Verweij

Het jaar 2017 stond voor mij in het teken van het North Sea Energy Lab. Een multistakeholder innovatieproces dat in augustus 2016 officieel startte en waar ik een groot deel van mijn tijd aan besteedde. Het besluit om dit lab op te zetten volgde na een uitgebreide ronde van gesprekken met stakeholders. Vooral het onderbuikgevoel van Ernst van Zuylen van het Topconsortium Kennis- en Innovatie Wind op Zee sprak tot mij: “als we zo doorgaan met de uitrol van windparken op zee, creëren we onze eigen weerstand, en lopen we al in 2023 tegen grenzen aan. Het moet anders.”

Trots op het lef om het te doen – en tegelijkertijd zie ik wat nog beter kan

Een jaar later ben ik blij dat we het gedurfd hebben. Zo’n groot vraagstuk, zoveel partijen, zo politiek gevoelig. Dankzij de Social Lab aanpak met Theorie-U als basis, hebben we een vertrouwenwekkende innovatieomgeving weten te creëren. Ik deed dit samen met Reos Partners, vanuit mijn rol als programmaleider MVI-Energie. Gaandeweg zijn de betrokken vissersbonden veranderd in hun houding. Van aanwezig zijn om te zorgen dat er niks gebeurt dat hen niet zint, nemen ze nu actief de regie over hun eigen duurzame toekomst.

We hebben veel bereikt in een jaar. Het bestuur van het TKI Wind op Zee acteert als ambassadeur van deze aanpak en overweegt openlijk om de hele innovatieprogrammering op een meer participatieve wijze vorm te geven.  Leden van de convening group* voelen zich mede-eigenaar en investeren hun tijd nog steeds in het lab. Er wordt gewerkt aan concrete pilots om de centrale conclusie te onderbouwen: we moeten nú stappen zetten naar een integrale ontwikkellogica op de Noordzee. Alleen als we gelijktijdig met de energietransitie op zee, werken aan een ecologisch gezonde Noordzee, kan de zee een betrouwbare duurzame voedsel- en energiebron worden.

Niet gek dus om hier enthousiast over te communiceren. Maar dat heeft wel een risico. Meer lezen

The Social Labs Revolution, a new approach to solving our most complex challenges

Blog inspired by the book: The Social Labs Revolution, a new approach to solving our most complex challenges, by Zaid Hassan

This was one of those books that sat on my digital shelve for at least 2 years until I realized I really did need to read it. I was hoping the book would help me see how to proceed with a subject that is so complex I couldn’t possibly see how we’d make progress with traditional project planning methods: the micro- and nano plastics problem in the world’s aquatic environments.

The book reaffirmed my intuition that such a problem can benefit from what Zaid calls a Social Lab. And through the description of Labs that Zaid ran himself, I became more realistic about the amount of time and effort that would be needed to get such a lab up and running, and about the time needed to keep it running.

For example, the Sustainable Food Lab took Zaid and his colleagues about 3 years to prepare and is still running. Other labs ran for at least three years. Some labs keep evolving, as the problems they focus on evolve.

What’s different about the labs, compared to traditional planning methods? How do they work? And why are they increasingly important?  Meer lezen

Leren lopen op twee benen

Jonge, fanatieke wereldverbeteraars, die hun ogen niet sluiten voor de staat van de wereld en die hebben besloten hun leven te wijden aan ‘het blussen van het vuur’. De aarde staat tenslotte in brand. Mensen als ikzelf, die hun taak zo serieus nemen dat ze zichzelf voorbij lijken te hollen en zich voortdurend afvragen: ‘doe ik wel genoeg’? Over die groep maakte ik me zorgen. Zoals anderen zich ook over mij weleens zorgen maakten. M’n vader zei vroeger al tegen me: ‘lach eens wat vaker! Je neemt het leven zo serieus!’ Dan nam ik me voor om meer te lachen en rende vervolgens weer door, met een glimlach. Meer lezen

Springtij Young Meet the Elders Masterclasses: onbetaalbaar of waste of time?

Sinds enkele maanden ga ik regelmatig naar bijeenkomsten* waar ik als ‘jong mens’ kennis ontvang van ‘oudere mensen’ over duurzaamheid. Coryfeeën uit de duurzaamheidwereld maakten zich zorgen over mijn kennisniveau en dat van de ‘gemiddelde jonge duurzaamheidsprofessional’. Mijn nieuwsgierigheid maakte dat ik me inschreef, maar ik bleek een van de weinigen te zijn.

Ik kan gemakkelijk meerdere redenen bedenken waarom de jonge garde niet komt opdagen, maar pas tijdens de laatste bijeenkomst besefte ik me hoe ongelooflijk zonde dat is. Het soort kennis dat hier gedeeld wordt is van onschatbare waarde. Maar dan heb ik het niet over de harde duurzaamheidskennis.

Waarom komen jongeren niet opdagen en waarom is dat zonde? Ik besloot er deze blog over te schrijven, in de hoop dat ik jou kan enthousiasmeren om alsnog te komen. Maar ook in de hoop dat het de organisatie helpt de opzet op enkele punten aan te passen, zodat de goudmijn makkelijker te delven is. Meer lezen

Future Search – and the process of letting go

November 16, 2014

Recently, I took a deep dive. I used a group of people that is dear to me as a council of wisdom, in relation to Future Searches. I wanted their help in answering a question that occurred to me, while preparing for them an introductory session about the power of Future Searches. The question was, whether a Future Search is a mystical meeting? And if so, how come? The answer dawned upon me a few days after meeting with them and can be summarized by the word ‘connection’.

Meer lezen

Deel 4. Waarom werken Grootschalige Participatie Trajecten (LSI)?

11 juli 2013

Large scale interventions – ook wel genoemd ‘grootschalige participatieve planningstrajecten’ – gaan uit van de essentie dat verandering ontstaat als er drie dingen tegelijk aan de hand zijn:

  • Er is onbehagen of frustratie over de huidige situatie.
  • Er is een aantrekkelijke visie hoe verandering een betere toekomst oplevert. En,
  • de eerste stappen om die visie te realiseren zijn gedefinieerd.

Als een van deze zaken mist of als ze samen minder krachtig zijn dan de weerstand tegen verandering, dan zal deze verandering niet plaatsvinden. Participatie van alle stakeholders in deze drie stappen is de sleutel van Large Scale Interventions, ook wel grootschalige participatie trajecten genoemd.

Meer lezen

Deel 3. Een future search van dag tot dag

11 juli 2013

Onlangs volgde ik een driedaagse training ‘future search’ waarbij ik in de praktijk doorleefde wat mijn ratio al tot zich had genomen door het boek ‘future search: getting the whole system in a room for vision, commitment and action’ te lezen.

mindmap futuresearch
Mindmap future search

In een future-search werk je op dag 1 aan het verleden. Met behulp van een tijdslijn oefening wordt duidelijk wat de groep maakt tot wat deze is en waar de groep vandaan komt. Daarbij zijn drie niveaus van belang. De groep maakt een tijdslijn op het niveau van de wereld, het eigen leven en van het probleem. Vervolgens wordt de brug geslagen naar het heden, door samen een mind-map te maken waarbij alle trends en ontwikkelingen zichtbaar worden die effect hebben op het vraagstuk. Meer lezen

Deel 2. Toekomstgericht ‘problemen’ oplossen met een Future Search

10 juli 2013

Een voorbeeld van een van de methodes die valt onder de noemer ‘large scale intervention’ is een ‘future search’. Onlangs volgde ik een driedaagse training ‘future search’ waarbij ik in de praktijk doorleefde wat mijn ratio al tot zich had genomen door het boek ‘future search: getting the whole system in a room for vision, commitment and action’ te lezen.

De training simuleerde een future search over de toekomst van een universiteit in de fictieve stad ‘Oxwood’ en ondanks dat wij als cursisten daarin allemaal een rol speelden en je dus niet volledig kunt voelen wat je echt zou voelen als onderwijsambtenaar, student, coach voor de arbeidsmarkt of werkgever, beleefde ik mijn gevoelens van eureka op het niveau ‘zo had ik de wereld nog nooit gezien’ en voelde ik een gepassioneerde verantwoordelijkheid voor een aantal acties.

Meer lezen

Deel 1. Complexe maatschappelijke vraagstukken. Het belang van participatie.

9 juli 2013

Of je nu op kleine schaal kijkt, in die ene straat in jouw wijk waar niet alleen het vuilnis rondslingert, maar ook jongeren rondhangen en een aantal huizen dichtgetimmerd is, of op grotere schaal als je de krant openslaat en leest hoe MKB’ers failliet gaan doordat ze niet meer kunnen investeren in de juiste technologie omdat ze daar geen lening voor krijgen, omdat banken risico’s mijden, omdat de consument te weinig uitgeeft en de overheid bezuinigt. Steeds vaker wordt duidelijk dat alles met alles samenhangt. Een complex web van interacties. Bedoelde en onbedoelde gevolgen die met vertraging of juist versneld optreden na een maatregel of doordat niets wordt gedaan. In deze wereld proberen heel veel mensen dagelijks een stukje van de problemen die zij tegen komen op te lossen op hun eigen goed bedoelende manier. Vaak tegen beter weten in, omdat ze ergens diep van binnen wel weten dat het echte probleem iets anders is en de juiste partijen om dit op te lossen ontbreken. Meer lezen