- Dit evenement is voorbij.
Werkplaats gebiedsopstellingen en maatschappelijke opgaven
december 15, 2023@ 09:30 - 17:00
One event on september 16, 2022 at 09:30
One event on december 9, 2022 at 09:30
One event on april 21, 2023 at 09:30
One event on september 8, 2023 at 09:30
One event on december 15, 2023 at 09:30
→ Werk jij aan maatschappelijke opgaven en ervaar je de complexiteit van de noodzakelijke transities?
→ Heb je de ervaring dat beleids- en gebiedsprocessen vaak stroef gaan of zelfs vastlopen?
→ Wil je dieper inzicht in wat er speelt binnen jouw gebiedsproces?
→ Wil je onderzoeken wat er gebeurt als de plek zelf of andere niet-menselijke perspectieven erkend worden in een proces?
→ Doe dan mee met een werkplaats gebiedsopstellingen en maatschappelijke opgaven en breng jouw vraagstuk in!
Waarom deelnemen?
In deze werkplaats:
– maak je kennis met de praktijk (en theorie) van systemisch werken rond maatschappelijke- en gebiedsopgaven
– ontdek je diverse relevante systemische werkvormen, waarbij je wordt aangemoedigd deze in de eigen praktijk toe te passen
– kan je eigen vraagstukken inbrengen die ter plekke systemisch worden verkend, waarna hierop wordt gereflecteerd met de groep
– ontmoet je professionals die net als jij interesse hebben in het vergroten van hun systemische intelligentie, om daarmee gemakkelijker te kunnen navigeren in de complexe opgaven waar ze bij betrokken zijn/ voor aan de lat staan
Programma
OCHTEND
• Check-in ronde – inventariseren vraagstukken
• Systemische warming-up – korte oefening in tweetallen
• Aan de slag met eerste vraagstuk
• Oogst inzichten
• Lunch
MIDDAG
• Korte systemische oefening in twee- of drietallen
• Aan de slag met tweede vraagstuk
• Oogst inzichten
• Afronding
Over systemisch werken
De praktijk van systemisch werken is ontstaan in therapeutische kringen, om hardnekkige patronen in familiesystemen te kunnen onderzoeken. Het bleek een zeer effectieve werkwijze om dat wat ongezegd blijft, maar wel waarneembaar is op fysiologisch en gevoelsniveau, in beeld te brengen en om systemen zich te laten helen. In de eerste plaats door de ‘realiteit te nemen zoals deze is’. Inmiddels hebben ‘familieopstellingen’ hun effectiviteit ruimschoots bewezen en is dezelfde manier van werken doorontwikkeld voor organisatievraagstukken. De afgelopen tien jaar nam het systemisch werken aan maatschappelijke en gebiedsgerelateerde vraagstukken een vlucht. Zie onderstaande voorbeeldcases.
IJsselmeergebied
Bij het onderzoek naar de dynamiek in het IJsselmeer-gebied, ontdekten we via een gebiedsopstelling dat geen van de overheden zich écht verantwoordelijk voelde voor de kwaliteit van het gebied als grote leegte. Ook was er verwarring over onderlinge rollen. Bewoners rond het IJsselmeer sprongen in dit systemische gat en gingen gedrag vertonen dat werd geïnterpreteerd als ́weerstand. Pas toen een partij zich duidelijk uitsprak als regisseur, met oog en hart voor de ruimtelijke kwaliteit, ontspande het systeem en wisten partijen beter wat ze zelf te doen hadden.
Biovergister
De vraag die systemisch werd verkend ging over extreme weerstand vanuit gemeente en bewoners tegen de plaatsing van een biovergister op een industrieterrein in een middelgrote gemeente. De vergunning was al verleend. De gemeente had de plaatsing van de vergister zelf gewild, als onderdeel van haar verduurzamingsambities. De locatie was industrieel en leverde daarmee geen enkele overlast voor wie dan ook. In een opstelling bleek dat bewoners zich heel groot maakten om dit project tegen te houden. Ze bleken zich – in het groot maken – onbewust te verbinden met datgene wat in het recente verleden verloren was gegaan in het dorp aan sociale cohesie en verbindingen, waar nooit expliciet afscheid van genomen was. Toen dit erkend werd, voelden bewoners de rust om naar dit project te kijken voor wat het was. Een pragmatische stap naar een duurzame toekomst van hun dorp.
Soorten vraagstukken die baat hebben bij systemisch verkennen – denk aan:
• onverwacht grote weerstand tegen verandering
• grote intermenselijke spanningen in een proces
• onverklaarbaar gedrag
• extreem snelle groei (van team, organisatie, programma, etc.)
• complexe samenwerkingen
• ordeningsvraagstukken (bijvoorbeeld economie vs ecologie)
• vraagstukken waarbij niet-menselijke perspectieven onvoldoende erkend worden
• vraagstukken waarbij sprake is van onderhuidse doorwerking van heftige gebeurtenissen in het verleden
Praktische informatie
Data: 21 april, 8 september, 15 december
Locatie: Den Haag (Rijswijk), de Compagnie, Geestbrugkade 32, 2281 CX Rijswijk
Inloop: 9.00 uur
Aanvang: 9.30 uur
Einde: 17.00
Kosten: 125 euro excl. BTW voor ZZP’ers, 175 euro excl. BTW voor deelnemers vanuit organisaties
(inclusief koffie, thee, versnaperingen en lunch)
Begeleiding: David van Zelm van Eldik en Martine Verweij
Aanmelden en betaling: zie ‘inschrijven’
Over de begeleiders van dit werkatelier
Zowel Martine Verweij als David van Zelm van Eldik, zijn systemisch geschoold en benutten een systemische manier van werken in hun eigen praktijk.
Martine Verweij geeft leiding aan het Maatschappelijk Verantwoord Innoveren programma van de Topsector Energie en werkt daarbinnen en daarnaast aan maat- schappelijke transitievraagstukken. Ze is systemisch geschoold bij het Bert Hellinger Instituut en begeleidde opstellingen over opgaves zoals de toekomst van de industrie in Zeeland, de uitrol van waterstof in Noord-Nederland en de uitrol van wind op zee.
“Bij systemisch werken gebruiken we ons hele lijf en al onze intelligentie. Niet alleen onze ‘conceptuele intel- ligentie’ maar ook onze ‘dierlijke intelligentie’. Dat is vaak veel effectiever, dan alleen vanuit conceptuele intelligentie aan systeemvraagstukken werken.”
David van Zelm van Eldik is programmaleider ONS Landschap voor het ministerie van Binnenlandse zaken. Hij integreert systemisch werk in het ontwikkelen van beleid voor de fysieke leefomgeving en in het begeleiden van complexe gebiedsprocessen. Hij is opgeleid als landschapsarchitect en daarnaast systemisch geschoold bij onder andere de Academy voor Opstellingen.
“De meeste beleids- en gebiedsprocessen worden geleid vanuit de behoefte om de complexiteit te reduceren. Niet alle waarden en belangen worden aan de bestuurlijke tafels gezien en meegenomen. Door te onderzoeken wat in de onderstroom speelt, kan recht worden gedaan aan ruimtelijke kwaliteiten die ertoe doen. Ik zie een systemische benadering als een krachtige manier om processen vlot te trekken door de complexiteit juist te omarmen.”