Het archetype grenzen aan de groei

Grenzen aan de groei is een systeemdynamiek die beschrijft hoe een systeem, waarin een motor voor groei aan het werk is, gehinderd wordt door een onverwachte ‘rem’ op het systeem die dominanter wordt dan de motor. Deze ‘rem’ (een balans brengend patroon) treedt in werking omdat er een onvoorziene systeemgrens is, bijvoorbeeld een hulpbron die sneller uitgeput raakt dan gedacht, waar onvoldoende op wordt geanticipeerd.

De prestatie in het systeem wordt door de inspanningen die worden gedaan weliswaar groter, maar de prestatie heeft ook neven-effecten, die gekoppeld zijn aan een systeemgrens.

Voorbeeld – de ontwikkeling van een start-up

Het bekendste voorbeeld is misschien wel de jonge start-up, met het fantastische idee, waar het veel aandacht voor weet te genereren, waardoor de vraag aanwakkert en de prestaties verbeteren. De gestegen vraag naar het product doet de druk op het team toenemen om de producten te leveren, waardoor ze weinig tijd over houden voor zowel marketing, als klantgerichte serviceverlening als voor het inrichten van nieuwe systemen om de operatie te verbeteren. De hulpbronnen die hier de systeemgrenzen bepalen zijn o.a. de hoeveelheid tijd van het team, en de kwaliteiten van het team. Het oorspronkelijke team heeft waarschijnlijk niet alle vaardigheden in huis die in op een volgende groeifases noodzakelijk zijn.

Start-ups groeien daarom bij uitstek ‘schokkerig’, omdat ze telkens tegen nieuwe grenzen van de groei aanlopen.

Het patroon

Simpel gezegd komt het er in dit archetype op neer dat de prestaties snel groeien over de tijd en dan ineens af gaan vlakken. Dat is het belangrijkste waar je op moet letten om dit archetype te herkennen.

grenzen aan de groei

Type beperkingen (systeemgrenzen)

Het systeem waarvan de prestaties afnemen loopt tegen een van de volgende beperkingen aan:

  • Externe factoren (marktomvang, populatie, natuurlijke hulpbronnen)
  • Interne organisatie factoren (financieel, menselijke en technologische hulpbronnen, vaardigheden van het team)
  • Individuele beperkingen (vaardigheden, mentale modellen, attitudes, overtuigingen, bereidheid om te veranderen, capaciteit om te leren of om leren te implementeren)
  • Tegenstrijdige acties door anderen, veroorzaakt door of gekatalyseerd door ons succes (competitieve reactie, politieke backlash)

Mogelijke interventies

grenzen aan de groei interventies

  1. Stap af van het mentale model dat er geen limieten aan de groei zitten
  2. Anticipeer op krachten die de boel vertragen of beperken en adresseer ze op tijd, voordat ze momentum krijgen.
  3. Minimaliseer beperkende acties of hun consequenties.
  4. Verander het impliciete groei doel als je te maken hebt met beperkingen die je (nog) niet kan veranderen. Bedenk ook of groei wel het doel is van wat je wil bereiken. Ontwikkel strategieën die je helpen om je doel te bereiken in plaats van dat je groeit om het groeien.
  5. Als je de rem er niet af kan krijgen, neem dan op z’n minst de voet van het gaspedaal: stop met harder duwen op groeiacties als het niet langer de resultaten oplevert die je verwacht. Ga op zoek naar beperkende factoren.
  6. Onthoud dat zichzelf versterkende processen inherent onstabiel zijn: hoe kan je een stabiliteit brengende structuur toevoegen om bescherming te bieden van instorting of een race naar de bottom.

Blogs over ‘grenzen aan de groei’